รู้ไว้ใช่ว่า สาระน่ารู้ : บทความเกี่ยวกับอาหารไทย

เครื่องเซ่นไหว้ ของไหว้ อาหารไหว้ เทศกาลตรุษจีน

ปัง..ปัง.. ปัง.. ง...ง.... เสียงประทัดดังกึกก้อง ใกล้บ้าง ไกลบ้าง แว่วมาจาก ทางโน้นที แว่วมาจากทางนี้ที บรรยายกาศแห่งความสนุกสนาน ปิติยินดี ในกาารฉลองเทศกาลตรุษจีน ว่ากันว่าเทศกาลตรุษจีนมีมา เนิ่นนานกว่า 3,000 ปี ตั้งแต่สมัยราชวงศ์โจว นั่นแหนะ สมัยนั้นถือเป็นการเฉลิมฉลองขึ้น ปีการเพาะปลูกใหม่ เพราะชีวิตคนจีนก็ผูกพันอยู่กับ การเกษตรกรรม (คลายกันกับ คนไทยนะคะ) การฉลองนั้นยาวนานถึง 15 วัน (แหม.. อันนี้ก็ไม่น้อยหน้า พี่ไทย เหมือนกัน หรืออาจจะมากกว่าเราฉลองสงกรานต์ ด้วยซ้ำ)
แต่ปัจจุบัน สำหรับชาวไทยเชื้อสายจีน ลดลงเหลือ 3 วันค่ะ คือ วันจ่าย, วันไหว้, และวันถือ ซึ่งแต่ละปีจะไม่ตรงกันหรอกนะคะ เพราะเค้าจะนับวันเอาตามปีปฏิทินจีนค่ะ อย่างปีนี้ เทศกาลตรุษจีน 2561 ตรงกับวันศุกร์ที่ 16 กุมภาพันธ์ 2561 ค่ะ ส่วนวันจ่าย และวันไหว้ ก็นับถอยหลัง ขึ้นมา ถ้าคุณมีเชื้อสายจีน คงเข้าใจดี แต่อย่าเพิ่งต่อว่ากันว่า เอามะพร้าวห้าวมาขายสวน นะคะ เพราะมีบางคนไม่รู้กำลังทำหน้าเอ๋อๆ จ่ายอะไร ไหว้อะไร แล้วก็ถืออะไรเหรอ

วันจ่าย (ปีนี้ตรงกับวันพุธที่ 14 กุมภาพันธ์ 2561) ก็คือ วันจ่าย (อย่าเพิ่งค้อนค่ะ) เป็นวันสุดท้ายของการจับจ่าย ซื้อหา เครื่องเซ่นไหว้ ของไหว้ อาหารไหว้ ของสด ของแห้ง ผลไม้ กระดาษไหว้ จิปาถะ ก่อนที่บรรดาร้านค้าทั้งหลาย จะหยุดยาว อย่าลืมว่าแต่ก่อนเค้าหยุดฉลองกันนาน ถึง 15 วัน และของสดของแห้งทั้งหลายที่ซื้อมา ก็จะนำมาไหว้ในวันรุ่งขึ้นค่ะ บางบ้าน ถ้าเป็นกิจการร้านค้าใหญ่ ๆ หรือโรงงานใหญ่ ถึงกับต้องเตรียมของไหว้กันไว้ ล่วงหน้าบางส่วน ในวันนี้เลยค่ะ ไม่งั้นจัดตอนเช้าอาจจะไม่ทัน

ถัดมาคือวันไหว้ (วันพฤหัสที่ 15 กุมภาพันธ์ 2561) แหมชื่อเรียกก็ตรงตัวอยู่แล้ว วันไหว้ก็ไหว้ไง แต่ว่ามีหลายไหว้นะคะ เริ่มตั้งแต่เช้าก็จะไหว้เจ้าก่อนค่ะ หมายถึงไหว้เจ้าที่ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อของแต่ละบ้านค่ะ ของที่ใช้ไหว้มาตรฐาน ก็คือ เนื้อสัตว์ (ซาแซ หรือ โหงวแซ) ผลไม้ (ซาก้วย หรือ โหงวก้วย) ขนมเข่งขนมเทียน กระดาษไหว้เจ้าและ น้ำชา ค่ะ อย่าเพิ่งค้อนอีกค่ะ คำแปลกๆ เดี๋ยวจะมาจาระไน ให้ฟังอีกทีค่ะ หลังจากนั้น ในช่วงสายประมาณ 10-11 โมงเช้า เราก็จะไหว้บรรพบุรุษค่ะ ของไหว้ก็เหมือนกับที่ไหว้เจ้าที่ แต่เพิ่มกับข้าว คาวหวาน และผัดหมี่ ค่ะ ยังไม่หมดแค่นั้น ในตอนบ่าย บางบ้านยังมีไหว้ห่อเฮียตี๋ กันอีกด้วย อันนี้ก็เป็นการไหว้ผีญาติพี่น้อง เพื่อนฝูง หรือวิญญาณทั้งหลาย ที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงค่ะ ในวันนี้จะมีการแจกอังเปา ด้วยค่ะ เด็กๆ หรือผู้น้อย จะชอบมาก อังเปา เป็นซองกระดาษสีแดงหรือสีชมพูค่ะ ข้างในใส่เงิน หรือธนบัตร ไว้แจกเป็นขวัญถุงให้กับเด็กๆ หรือบางที่กิจการห้างร้านคนจีน ก็จะถือวันนี้เป็นวัน จ่ายโบนัส ผ่านซองอังเปานี่ล่ะค่ะ ตอนเด็กๆ แม่สาลิกาเองก็ช้อบ ชอบ ค่ะวันไหว้เนี่ย เพราะตั้งตารอรับอังเปา แต่ตอนนี้ จากคนรับต้องเป็นคนจ่ายแล้วล่ะค่ะ แง...

ปิดท้ายด้วย วันถือ หรือ วันตรุษจีน (ปีนี้ตรงกับวันศุกร์ที่ 16 กุมภาพันธ์ 2561) อันนี้ไม่ได้หมายความว่าให้ไปยืนถืออะไรนะคะ แต่หมายถึงวันที่ เราถือว่าจะทำแต่สิ่ง ที่เป็นสิริมงคล เพื่อเป็นการเริ่มต้น ปีใหม่ด้วยดีค่ะ วันนี้มีสิ่งที่ชาวจีน ถือว่าควรทำและห้ามทำ เยอะแยะเลยค่ะ ยกตัวอย่างเช่น ให้พูดแต่คำที่ดี ห้ามทะเลาะด่าทอกัน ว่ากันว่าถ้าทะเลาะกัน อาจต้องทะเลาะกันทั้งปี ห้ามกวาดบ้านค่ะ (แหม อันนี้หลายๆ คนอาจอยากให้ห้ามกันหลายๆวัน) ถือว่าเป็นการกวาดเอาโชคลาภออกไปค่ะ ห้ามทำงานค่ะ (ชอบอีกเหมือนกัน) เค้าให้ไปเที่ยวกันค่ะ จนบางคนก็เรียกวันนี้ว่า วันเที่ยวค่ะ อาจเป็นเพราะถือกันว่า หากวันนี้พบเจอะกับอุปสรรคปัญหา อาจจะต้องเจอะเจอปัญหากันทั้งปี ก็เลยห้ามว่าอย่าทำงานเลยล่ะกัน มาเที่ยวกันดีกว่า ถ้าใครค้าขายกับคนจีน วันนี้อย่าไปตามเก็บเงินกับเค้านะคะ ร้านค้าเค้าจะถือมากเลย ถ้ามาตามทวงเงิน ในวันถือ หรือช่วงตรุษจีนค่ะ ยังมีอีกนะคะ วันนี้เค้าจะไม่สระผม ตัดผม หรือตัดเล็บกันค่ะ บางคนถึงขนาด ไม่จับมีด ไม่จับกรรไกร เลยค่ะ ถือกันว่า อาจเป็นการตัดโชคตัดลาภ ออกไปค่ะ ยกตัวอย่างแค่นี้ก่อนนะคะ เพิ่งรู้ตัวว่า เล่ามาซะนาน ยังไม่ได้เข้าเรื่องของไหว้เลย หน้านี้ยาวมากแล้ว ตามไปอ่านต่อกัน ที่หน้า อาหารไหว้ ของไหว้เทพเจ้า เทศกาลตรุษจีน นะคะ

กลับไปหน้ารู้ไว้ใช่ว่า สาระน่ารู้