รู้ไว้ใช่ว่า สาระน่ารู้ : บทความเกี่ยวกับอาหารไทย

อาหารไหว้เจ้า ของไหว้เจ้าที่ เทศกาลตรุษจีน

การฉลองเทศกาลตรุษจีน ที่ชาวไทยเชื้อสายจีนส่วนใหญ่ ปฏิบัติกันในปัจจุบัน นับกันหลักๆ 3 วันค่ะ คือ วันจ่าย, วันไหว้, และวันถือ ซึ่งปีนี้ วันจ่าย (ตรงกับวันพุธที่ 14 กุมภาพันธ์ 2561) วันไหว้ (วันพฤหัสที่ 15 กุมภาพันธ์ 2561) วันถือ หรือวันตรุษจีน (ตรุษจีน 2561 ตรงกับวันศุกร์ที่ 16 กุมภาพันธ์ 2561) รายละเอียดเล่ากันไปแล้วใน บทความหัวข้อ เครื่องเซ่นไหว้ ของไหว้ อาหารไหว้ เทศกาลตรุษจีน สำหรับหน้านี้ แม่สาลิกา จะกลับมาเล่าเจาะลึกลงไป ถึงเรื่องของการจัดอาหารไหว้เจ้า และของไหว้ สำหรับเทศกาลตรุษจีน ว่า เราควรจัดอาหารไหว้ และ ของไหว้ อะไรบ้าง ซึ่งจะรวมถึงความหมายของอาหารที่ใช้ไหว้เจ้าที่ ในวันตรุษจีน (ของไหว้ทุกอย่าง มีความหมายหมดเลยค่ะ) เรื่องที่ควรเน้น และข้อแนะนำเล็กๆ น้อยๆ ด้วยค่ะ
ถ้าเราจัดของไหว้เจ้าที่ในวันตรุษจีน ออกเป็นหมวดหมู่ (ขอเน้นนะคะ ว่าตอนนี้เราจะพูดถึงกันแต่เรื่อง ไหว้เจ้า ก่อนค่ะ ) แม่สาลิกาขอแยกออกหลักๆ ดังนี้ค่ะ
ซาแซหรือโหงวแซ เนื้อสัตว์สามอย่างหรือห้าอย่าง
ซาก้วยหรือโหงวก้วย ผลไม้สามอย่างหรือห้าอย่าง
ขนม และของไหว้มงคลอื่นๆ
กระดาษไหว้เจ้า

ซาแซหรือโหงวแซ เนื้อสัตว์สามอย่างหรือห้าอย่าง
ไก่ สื่อความหมายถึง การให้ก้าวหน้าในหน้าที่การงาน สังเกตุดูนะคะ ไก่มีหงอน เหมือนหมวกขุนนาง และไก่ก็ถือว่าเป็นตัวแทน แห่งความขยันขันแข็ง ตื่นเช้าทุกวันเลยค่ะ
เป็ด ความหมายก็คือ เพื่อให้มีความมั่งคั่ง เพื่อให้มีมากๆ
หมู หมูเป็นตัวแทนของความอุดมสมบูรณ์ ไหว้หมู เพื่อให้สมบูรณ์พูนสุข

โหงวแซ (เนื้อสัตว์ห้าอย่าง)ถ้าบ้านไหน มีฐานะดี อาจจะไหว้เนื้อสัตว์ถึงห้าอย่าง แต่ถ้าไหว้สามอย่าง ก็จะสาม หรือไม่ก็ข้ามไปห้าอย่างเลยนะคะ เค้าจะ ไม่ไหว้สี่อย่าง หรือ หกอย่างกันค่ะ ของที่ไหว้สามอย่างแรก ก็จะเหมือนด้านบน แต่จะเพิ่มอย่างที่ สี่ กับ ห้าเข้ามา ซึ่งอาจจะเป็น
ปลา หมายความว่า ให้เหลือกินเหลือใช้ ภาษาจีนเรียกว่า “อู่ฮื้ออู่ซึ้ง”
ปลาหมึกแห้ง เพื่อให้มีความรู้ เป็นการอวยพรให้เป็นบัณฑิต หรือผู้มีความรู้
ตับ เพื่อให้ก้าวหน้าในงานเพราะคนจีนแต้จิ๋วเรียกตับว่า “กัว”
ไข่ไก่ต้มย้อมสีแดง บางบ้านงบน้อยแต่ต้องการไหว้ เราก็สามารถประยุกต์ ประหยัดงบโดยใช้ ไข่ไก่ต้มย้อมสีแดง แทนเนื้อสัตว์
จุดสำคัญของการจัดอาหารไหว้เจ้า คือ ไก่ เป็ด เราจะใช้ไก่ และเป็ด เต็มตัว คือต้องมีครบถ้วนทั้งหัวและเท้าอยู่ ถ้าเราจะไปซื้อเป็นไก่มาไหว้ ก็ต้องบอกคนขายด้วยว่าเป็นเป็ดไก่ไหว้ คนขายเค้าจะรู้ ไม่ตัดขาออกค่ะ (ซื้อช่วงเทศกาลจะไม่มีปัญหา แต่ถ้าซื้อนอกเทศกาลอาจจะเกิดปัญหาได้ค่ะ) ปลา ก็เช่นกันค่ะ ให้ใช้ปลาเต็มตัว อย่าตัดครีบ ตัดหางออกนะคะ

ซาก้วยหรือโหงวก้วย ผลไม้สามอย่างหรือห้าอย่าง
ซาก้วย หรือ โหงวก้วย (ผลไม้สามอย่าง หรือห้าอย่าง) เช่นกันค่ะ จะไหว้สามหรือไม่ก็ห้าอย่างค่ะ ผลไม้แต่ละอย่างก็ล้วนแล้วแต่มีความหมายดีๆ ทั้งนั้นเลยค่ะ

ส้ม ผลไม้ชนิดนี้ขาดไม่ได้เลยนะคะ หมายถึง โชคลาภ วาสนา คือให้มีโชคดี น่ะค่ะ
กล้วย หมายถึง ให้ดึงโชคลาภเข้าบ้าน และให้มีลูกหลานเต็มบ้านค่ะ
แอปเปิ้ล ความหมายคือ โชคดีมีความสุข สุขภาพแข็งแรง
สาลี่ หมายถึง เงินทองไหลมาเทมา
องุ่น หมายถึง ความงอกงาม
สับปะรด คนจีนแต้จิ๋วเรียก อั้งไล้ แปลว่า เรียกสีแดงมา สีแดงเป็นสีของโชค ก็ประมาณว่าเรียกโชคเข้ามา คนจีนทางใต้นิยมไหว้สับปะรดมาก

ผลไม้ไหว้อย่างส้มไหว้เจ้า นิยมใช้ส้มสีทอง แอปเปิ้ล ก็ต้องสีแดง ผลใหญ่ เราจะสังเกตุได้ไว้ ราคาผลไม้ที่ใช้ไหว้ในช่วงเทศกาลตรุษจีน นั้นมักจะขยับตัวสูงขึ้นเนื่องจาก ความต้องการสูงค่ะ กรณีนี้แม่สาลิกา มีข้อแนะนำค่ะ ผลไม้ที่ใช้ไหว้ส่วนมาก เป็นผลไม้ที่เก็บได้ คือไม่เสียเร็ว ดังนั้น ถ้าเราเตรียมซื้อผลไม้ มาแช่ใส่ตู้เย็นไว้ล่วงหน้า หรือรวมๆ กันหลายๆบ้าน แล้วไปซื้อผลไม้ยกลัง จากร้านขายส่ง ก็จะทำให้เราประหยัดเงินค่าผลไม้ ไปได้มากเลยค่ะ

ขนม และของไหว้มงคลอื่นๆ
ขนม ขนมเข่งและขนมเทียน นี่เรียกได้ว่า เป็นของไหว้มาตรฐานเลยค่ะ แต่เดี๋ยวนี้บางบ้านอาจเพิ่มขนมอื่นๆ เข้ามาด้วย

ขนมเข่ง เพื่อให้มีเพื่อนมาก
ขนมเทียน เพื่อให้สว่างรุ่งเรือง
ซาลาเปา หมายถึงเพื่อ “เปาไช้” แปลว่า “ห่อโชค”
ขนมสาลี่ หมายถึงให้ รุ่งเรือง เฟื่องฟู
ขนมถ้วยฟู หมายถึงให้ เฟื่องฟู รุ่งเรือง
ขนมไข่ เพื่อให้เจริญเติบโต

กระดาษไหว้เจ้า
กระดาษเซ่นไหว้เจ้าที่ เป็นสิ่งที่จะขาดไม่ได้ เพื่อนำสิริมงคล ให้มีความสุขความเจริญ กระดาษเงินกระดาษทองที่ใช้กับการไหว้เจ้า กับที่ใช้ไหว้บรรพบุรุษ มีความแตกต่างกันบางประการค่ะ

กอจี๊ ,จี๊จุ้ย, เง็งเตี๋ย เป็น กระดาษเงินกระดาษทองชิ้นใหญ่ มีกระดาษแดง ตัดเป็นลายตัวหนังสือว่า “เผ่งอัน” เป็นคำอวยพร แปลว่า โชคดีไว้สำหรับไหว้เจ้าที่ไหว้เทพยดาฟ้าดิน
กิมเต้า หรือ งึ้งเต้า หรือถังเงินถังทอง ใช้ไหว้เจ้าที่ ไหว้เทพยดาฟ้าดิน เหมือนกันค่ะ

ตั่วกิม หรือที่เห็นในภาพนี่เราเอามาพับแล้วเหมือนดอกไม้นี่ เรียก เคาะซี กระดาษ อย่างนี้เค้าเอาไว้ไหว้เจ้ากันนะคะ อย่าเผลอเอาไปไหว้บรรพบุรุษ นะคะ

เล่ากันมายาวเหยียด ถึงเรื่อง การจัดของไหว้ อาหารไหว้ เครื่องเซ่นไหว้ สำหรับไหว้เจ้าที่ หรือเทพเจ้า เผื่อจะเป็นประโยชน์กับเพื่อนๆ ได้นำไปใช้ ในช่วงเทศกาลตรุษจีน สำหรับแม่สาลิกาแล้ว "การไหว้ไม่ได้สำคัญแค่ของไหว้ แต่จิตที่น้อมไหว้ ด้วยความเคารพนับถือ ด้วยค่ะ ที่จะนำมาซึ่งสิริมงคล แก่ตัวผู้ไหว้" ขอให้เพื่อนๆ ทุกคนโชคดีรับปีใหม่จีนค่ะ

กลับไปหน้ารู้ไว้ใช่ว่า สาระน่ารู้